Гульня «КУРАНЯТЫ».
Узрост: сярэднi.
Задачы: прытрымлівацца запытальнай інтанацыі верша; практыкаваць ва ўменні збіраць як мага больш зерняў; выхоўваць пачуццё клапатлівага гаспадара.
Абсталяванне: шапачка курачкі, карзінка з зернем (дробныя предметы), мяшочкі (па колькасці дзяцей).
Апісанне гульні.
Ходзіць курачка з кошыкам, рассыпае зярняты па всёй зале, кажа:
Выйшлі з хаты кураняты,
Захацелі паглядзець:
Мо рассыпаў хто зярняты
Ў такі прыгожы дзень? (Х.Жычка)
Затым дзеці-кураняты ідуць па зале і збіраюць зярняты. Хто больш сабярэ, той і становіцца курачкай-матуляй.
Гульня «ЖАБІНЫ КАНЦЭРТ».
Узрост: сярэднi.
Задачы: развіваць вобразнасць маўлення, разуменне значення вобразных слоў, уменне стрымліваць свае эмоцыі ў патрэбныя моманты гульні; выхоўваць вытрымку.
Абсталяванне: крэйда.
Правілы: кожны бусел шукае сваю жабку; жабкі пасля слоў буслоў не павінны варушыцца.
Апісанне гульні.
Паміж сабой дзеці дамаўляюцца, хто будзе буслом, а хто жабай. Жабы знаходзяцца ў сажалцы (акрэслены круг), а буслы па-за сажалкай.
Жабы квакаюць:
Жабы ўвесну ажылі
І канцэрты пачалі.
Надвячоркам гвалт і шум:
Ква-ква-ква!
Корч – корч!
Крум – крум!
Буслы ім адказваюць:
Чарада буслоў ідзе,
Жабы ў рэчку- шабулдых!
І адразуброд заціх. (В.Гардзей)
Пасля слоў буслы заходзяць у сажалку, а жабкі прысядаюць на кукішкі і не варушацца. Буслы ходзяць вакол жаб, аде кожны бусел цікуе толькі сваю жабку. Калі яна варушыцца, ён яе выцягвае з сажалкі. Пасля сігналу вызначаюцца самыя вытрыманыя жабкі. Дзеці мяняюцца ралямі, гульня працягваецца.
Гульня «МАСТАКІ».
Узрост: сярэднi.
Задачы: вучыць чытаць верш з рознай сілай голасу; замацоўваць бег з вывертамі; выхоўваць смеласць.
Абсталяванне: маска ката, дом ката.
Правілы: па сігнале “Разбягайся хто куды!” уцякаць ад ката.
Апісанне гульні.
Дзеці-мышаты падыходзяць да ката, прысядаюць, імітуюць маляванне ката. Спачатку кажуць ціха, а потым шсё грамчэй:
Мышаняты сябравалі,
І ката намалявалі.
Кот ажыў… Чакай бяды!
Разбягайся хто куды! (Т.Мушынская)
Пасля апошніх слоў кот выходзіць на паляванне – пачынае лавіць мышей (пляміць). Мышаняты разбягаюцца ў розныя бакі. Злоўленныя дзеці адпраўляюцца ў дом ката.
Гульня «КРОТ І АГАРОД».
Узрост: сярэднi.
Задачы: замацоўваць вымаўленне гука “Р”; удасканальваць уменне ў бегу з лоўляй і выкрутамі, уменне хутка арынтавацца ў навакольных абставінах; спрыяць захаванню добрых узаемаадносін паміж аднагодкамі.
Абсталяванне: абручы па колькасці кратоў, маска сабакі.
Правілы: сабака пачынае лавіць пасля апошняга слова “Рэкс”; сабака не чапае тых, хто схаваўся ў норку (абруч).
Апісанне гульні.
Выбіраецца сабака Рэкс. Астатнія дзеці – краты. Дзеці-краты вымаўляюць словы:
Крот ля самых ля варот
Ранкам рые агарод.
Паводле тэксту краты выскокваюць з сваіх норак – абручоў і разбягаюцца па зале, прысядаюць і пачанаюць “капаць агарод”, працягваюць далей:
А ў гародзе рос турнепс…
Там крата спалохаў Рэкс. (К.Жук)
Пасля сказаных слоў выбягае сабака Рэкс і пачынае пляміць дзяцей. Тых, хто не паспеў вярнуцца ў норку, Рэкс забірае з сабой.
Гульня «МАК».
Узрост: сярэднi, старэйшы.
Задачы: выхоўваць цярплівасць, павагу адзін да аднаго, пазнаеміць з паступовасцю развіцця расліны.
Правілы: Мак пачынае лавіць дзяцей пасля слоў: “Трасіце мак”.
Апісанне гульні.
Дарослы чытае ўрывак з верша А. Дзеружынскага “Мак”:
Мак паспеў, пялесткі скінуў
І галоўку ўгору ўскінуў.
Перамігваецца з сонцам:
“Ты з-за хмар выходзь часцей,
Бо трымаю я ў скарбонцы
Пачастунак для дзяцей!”
Дзеці выбіраюць каго-небудзь на ролю мака. Мак стаіць у сярэдзіне круга. Дзеці водзяць карагод вакол яго і спяваюць:
А на гары мак, мак.на даліне так, так.
А вы мае маковачкі, залатыя галовачкі.
Потым спыняюцца і пытаюц у мака:
- Ці сеяла (сеяў) мак, мак?
Мак адказвае:
- Сеяла (сеяў).
Дзеці зноў ідуць карагодам са спевамі: “А на гары мак, мак…”
Зноў становяцца і пытаюць:
- Ці ўзышоў мак?
Мак адказвае:
- Узышоў.
Гульня працягваецца. Дзеці чаргуюць спевы з пытаннямі: “Ці палола (палоў) мак?”, Ці цвіў мак?, Ці паспеў мак?”.
Пасля адказу: “Паспеў”,- дзецікрычаць: “Трасіце мак!” І бягуць да мака трэсці яго. А мак спрабуе схапіць каго-небудзь з дзяцей. Каго ен зловіць, той становіцца макам.
Гульня «РОБАТЫ».
Узрост: сярэднi, старэйшы.
Задачы: вучыць чытаць верш памяркоўна, спакойна; замацоўваць якаснае выкананне фізічных практыкаванняў; выхоўваць пачуццё рытму пры адначасовым выкананні фізічных практыкаванняў сярод ўсіх удзельнікаў.
Правілы: вядучы кожны раз паказвае розныя фізічныя практыкаванні (розныя рухі, звязаныя з прафесіямі і інш.)
Апісанне гульні.
Дзеці ствараюць кола, у сярэдзіне якога знаходзіцца вядучы – “робат”. Узяўшыся за рукі, дзеці павольна ходзяць па кругу са словамі:
Не чалавек, але працуе,
І грае, піша, рамантуе.
І фрэзероўшчык ён, і токар,
Здіўляе ўсіх сваёй работай. (М. Пазнякоў)
Пасля слоў “робат” паказвае прыдуманае фізічнае практыкаванне (рухі, якія адпавядаюць прафесіі), якое дзеці паўтараюць. Гульня працягваецца з гэтым вядучым, або іншым.
Гульня «КОНІКІ».
Узрост: старэйшы.
Задачы: удасканальваць уменне рухацца рытмічна прамым галопам па аднаму (парамі, тройкамі); пры скачках трымаць дакладны тэмп мовы; развіваць сілу ног; выхоўваць пачуццё асцярожнасці.
Абсталяванне: гімнастычныя палкі рознай даўжыні.
Правілы: не дакранацца да перашкод; суадносіць свае рухі з рухамі дзяцей.
Апісанне гульні.
На падлозе разложаны розныя прадметы (трава). Дзеці (па 1, па 2,па 3) скачуць на сваіх “конях” і прагаворваюць словы:
Страказа мне польку грае,
А я сіл ўжо не маю,
Скачуць ногі да упаду,
Аніяк не даць ім рады!
Жвавы конік палявы,
Не тапчы ў лугах травы. (С.Шушкевіч)
Але падчас рухаў конікі не павінны таптаць траву. Тыя конікі, якім чапляюцца да предметаў, выбываюць з гульні. Гульня узнаўляецца з меншай колькасцю конікаў.
Гульня «УЦЯКАЙ АД МАЛАНКІ».
Узрост: старэйшы.
Задачы: удасканальваць уменне выконваць ўзгодненыя дзеянні – бег парамі праз перашкоду; трымаць дакладны тэмп мовы, суадносячысловы верша з павольным вярчэннем вяроўкі; выхоўваць смеласць, уважлівасць.
Абсталяванне: доўгая вяроўка.
Правілы: вядучыя словы гульні паўтараюць да той пары, пакуль усе гуляючыя не прабягуць пад вяроўкай; прабегчы, узяўшыся за рукі, пад вяроўкай і на зачапіць яе.
Апісанне гульні.
Дзеці аб’ядноўваюцца ў пары. Выбіраецца адна пара, якая будзе круціць вяроўку, адначасова вымаўляючы словы:
Гром. Маланка. Лівень.
Гул вады.
Уцякаюць людзі
Хто куды. (А.Пысін)
Пары дзяцей, па чарзе, падабраўшы момант, калі вяроўка знаходзіцца ўгары, прабягаюць пад ёй. Каго вяроўка зачапіла, тыя дзеціне ўцяклі ад маланкі і папалі пад лівень. Пераможцамі становяцца дзеці, якія прабеглі пад вяроўкай і не зачапілі яе.
Гульня «ДОЖДЖЫК СКАЧА ПА ДАРОЖКАХ ».
Узрост: старэйшы.
Задачы: замацоўваць уменне адбіваць мяч ад падлогі з рухам наперад, суадносячы адскокі мяча ад падлогі з тэмпам вымаўляючых слоў; выхоўваць упартасць пры дасягненні пастаўленай мэты.
Абсталяванне: мячы сярэднягадыяметра па колькасці дзяцей, крэйда.
Правілы: адначасова прамаўляць тэкст і выконваць адбіванне мяча ад падлогі.
Апісанне гульні.
Дзеці ўсе разам ад зыходнай лініі пачынаюць рух з мячом адбіваючы яго ад падлогі. Словы пргаворваюць у такт адбівання мяча. Перамагае той, хто не згубіць мяч і з апошнім словам дасягнефінішу – намаляванай лініі:
Быў жа ён зусім малы,
А якстаў на ножкі –
Абабег усе вуглы,
Абскакаў дарожкі. (В.Вітка)
Гульня «ПТУШЫНАЯ МОВА».
Узрост: старэйшы.
Задачы: выклікаць цікавасць да разнастайнасці птушыных галасоў у жывой прыродзе; выхоўваць уменне гуляць самастойна.
Правілы: вядучыя не павінен падглядаць; голас птушкі аднаўляе толькі той, на каго паказаў дарослы; ігракі не павінны аднаўляць голас адной і той жа птушкі.
Апісанне гульні.
У сярэдзіне круга знаходзіцца вядучы з заплюшчанымі вачыма. Дзеці, узяўшыся за рукі, ідуць па крузе са словамі:
Усе птушкі мову маюць,
Мовай роднай размаўляюць,
Мілагучнаю, сваёй, -
Гэтак, як і мы з табой. (В.Жуковіч)
Спыніўшыся, хтосьці адзін з дзяцей, на каго паказаў дарослы, голасам (ку-ку, пі-пі, цвіць-цвіць…) аднаўляе голас адной з птушак. Вядучы з зачыненнамі вачыма называе імя дзіцяці, які аднаўляў голас птушкі. Выбіраецца новы вядучы. Гульня працягваецца.
